• De wereldbevolking wordt dikker en hoewel Zuid-Korea tot de ‘dunnere’ landen behoort, stijgt het aandeel mensen met overgewicht wel.
  • In het land staan houten frames in de openbare ruimte, waarin de afstand tussen de balken aangeeft of je ‘standaard’ of ‘dik’ bent, of het postuur van veertiger hebt.
  • Op social media is te zien hoe mensen zich tussen de balken proberen te wurmen en al snel het stempel ‘dik’ krijgen. ‘Je moet een flatscreen tv zijn’, zegt een van hen.
  • Lees ook: 5 (onverwachte) manieren die je kunnen helpen met afvallen en waar je sneller aan went

Zuid-Korea heeft in vergelijking met andere landen een vrij slanke bevolking, maar net als in de rest van de wereld worden mensen ook daar (iets) dikker. De overheid probeert Zuid-Koreanen daarop te wijzen met een instrument dat als bruut wordt ervaren en dat zelfs als fat shaming wordt gezien.

Door het hele land staan installaties van verticale balken die op een bepaalde afstand van elkaar staan. Het is de bedoeling dat je je tussen balken wurmt om te zien of je wellicht op je gewicht moet letten. De houten frames verschillen iets van elkaar.

Waar de een acht doorgangen heeft per leeftijdsgroep, om te zien of je op het ‘juiste’ gewicht zit voor jouw leeftijd, heeft de ander zes doorgangen die onder meer aangeven of je ‘standaard’, ‘mollig’ of ‘dik’ bent – of dat je ‘in de problemen zit’.

In de onderstaande reel op Instagram laat de Koreaanse filmmaker en fotograaf Shin Donguk zien hoe het werkt.

Donguk lijkt een normaal postuur te hebben, maar als hij zich door de balken probeert te wurmen moet hij anders concluderen.

Het lukt hem niet om tussen de balken voor een 'standaard' figuur te komen, dus probeert hij de volgende doorgang, die voor 'mollig'. Daar past hij wel doorheen, dus hij is 'mollig'. Althans, volgens de lokale gezondheidsautoriteit.

Donguk wil hiermee laten zien dat fat shaming normaal is in Zuid-Korea en dat je het "lichaam van een flatscreen tv" moet hebben om tussen de balken te passen.

De Amerikaanse Diana Nordeus had een soortgelijke ervaring toen ze een groot houten frame tegenkwam op een parkeerplaats langs de snelweg in Hongcheon, in de noordelijke provincie Gangwon, vertelde ze in januari 2022 tegen het Engelstalige dagblad The Korea Herald.

De afstand tussen de verschillende balken was afgestemd op de ideale taillemaat per leeftijdsgroep: 17,35 centimeter voor twintigers, 19,2 centimeter voor dertigers, 20,32 centimeter voor veertigers, 22,77 centimeter voor vijftigplussers en 24,99 centimeter voor 60-plussers. 

Als twintiger te 'dik' voor de dertigers-doorgang

Het lukte Nordeaus, die destijds 20 jaar was, niet om tussen de balken voor dertigers door te komen, dus de doorgang voor haar leeftijdsgroep was helemaal onhaalbaar. Die voor veertigers lukte wel, wat zou betekenen dat Nordeus te dik zou zijn voor haar leeftijd.

Net als fotograaf Shin Donguk plaatste Nordeus een video van haar ervaring op social media, in dit geval TikTok, waar het wemelt van de filmpjes over deze houten frames, voorzien van hashtags als 'Koreanbeautystandard'.

Een 31-jarige Canadese die Engels gaf aan de taalacademie in de stad Incheon nabij Seoul, kwam ook verschillende installaties tegen in parken. "De ideale omvang die door de balken wordt bepaald, deed me denken aan K-popidolen en influencers met een Barbiepop-achtig figuur", zei ze tegen The Korea Herald.

Afstand tussen balken gebaseerd op gemiddelde maten van Koreanen

Toch is de afstand tussen de balken gebaseerd op officiële gegevens over de gemiddelde lichaamsafmetingen van Koreanen tussen 16 en 69 jaar, vertelde een ambtenaar van het districtskantoor Yancheon in Seoul aan de krant.

In Yancheon werd in 2016 de eerste installatie neergezet. Er werden toen gegevens over de gemiddelde lichaamslengte, zithoogte, borstomvang, het gewicht en de taillematen uit 2015 gebruikt. Deze gegevens worden sinds 1979 om de vijf tot zeven jaar vrijgegeven door de Koreaanse normalisatie-instelling van het Ministerie van Economische Zaken.

Yancheon bouwde meer installaties in verschillende parken, een voorbeeld dat volgens de ambtenaar al snel werd gevolgd werd door districtskantoren in het hele land. Op de houten frames staan teksten als 'Hoe gaat het met je buik?', 'Wat is je buikvetleeftijd? en 'Voldoet jouw buikomvang aan de norm?'

'Inwoners motiveren om te gaan sporten'

De installaties zijn bedoeld om inwoners te motiveren te gaan sporten, aldus de ambtenaar tegen The Korean Herald. Dit wordt ook wel nudging genoemd, maatregelen die bedoeld zijn om mensen een 'duwtje' in de goede richting te geven.

In Seoul word je bijvoorbeeld ook aangemoedigd om de trap te nemen. Je vindt er trappen waar op de treden staat aangegeven hoeveel calorieën je verbrandt en hoeveel levensverwachting je wint door die treden te beklimmen, zo toont de onderstaande post van Jenna Gibson op X.

De omgeving aanpassen is een van de manieren waarop overheden hun bevolking op een gezond gewicht kunnen proberen te houden of te krijgen. Want in grote delen van de wereld worden mensen dikker, ook in Zuid-Korea.

De gezondheidsrisico's die overgewicht en obesitas met zich meebrengen zijn evident, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

In 2019 leidde overgewicht naar schatting tot 5 miljoen sterfgevallen, door hart- en vaatziekten, diabetes, kanker, neurologische aandoeningen, chronische ademhalingsaandoeningen en klachten die samenhangen met de spijsvertering.

Overgewicht en obesitas zijn dus een serieuze bedreiging voor de volksgezondheid.

Overgewicht wereldwijd probleem

In 2022 hadden wereldwijd 2,5 miljard volwassenen van 18 jaar en ouder overgewicht, waarvan 890 miljoen mensen obesitas hadden, blijkt uit cijfers van de WHO.

Dat komt neer op 43 procent van de volwassenen met overgewicht, waarvan 16 procent kampt met obesitas. Dat is een forse toename ten opzichte van 1990, toen een kwart van de volwassenen wereldwijd overgewicht had.

Dijen we verder uit, dan heeft straks de helft van de wereldbevolking overgewicht. Het aandeel van de bevolking dat overgewicht heeft verschilt volgens de WHO per regio; van 31 procent in Zuidoost-Azië en Afrika tot 67 procent op het Amerikaanse continent.

Hoewel de methode wordt bekritiseerd, is de internationale manier om te bepalen of mensen een gezond gewicht hebben, de body mass index (BMI).

Hierbij wordt het gewicht in kilo's gedeeld door het kwadraat van lichaamslengte in meters. Bij een BMI van 25 tot 30 is er sprake van matig overgewicht, een BMI van 30 of hoger betekent ernstig overgewicht ofwel obesitas.

Zuid-Korea behoort tot de 'dunste' OESO-landen

Het zijn vaak de rijke, geïndustrialiseerde landen waar een groot deel van de bevolking met overgewicht en obesitas kampt.

In de Europese Unie en in Nederland heeft inmiddels meer dan de helft van de volwassen bevolking overgewicht, dus een BMI van 25 of hoger. In de Verenigde Staten is dat ruim 70 procent, waarvan het aandeel met obesitas groter is dan het aandeel met matig overgewicht.

In 2023 kampte 32,5 procent van de volwassen Zuid-Koreanen met overgewicht, een stuk minder dus dan in Europa of de Verenigde Staten. Maar er was wel sprake van een lichte toename van 0,3 procentpunt ten opzichte van 2021.

Toch behoort Zuid-Korea tot de 'dunste' landen die lid zijn van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Alleen Japan is nog dunner, blijkt uit cijfers.

"Om eerlijk te zijn", schreef The Korean Herald, "hebben Koreanen een kleiner postuur dan dan mensen in veel westerse landen. Tegelijk valt het niet te ontkennen dat Korea als samenleving een bepaald lichaamsbeeld aan mensen opdringt - vooral aan jonge vrouwen, aldus de krant.

'Schoonheidsideaal grenst tegen absurd'

De gemiddelde Zuid-Koreaanse vrouw woog in 2022 58,65 kilo en was 1,62 lang, volgens Statista. Maar vrouwen hebben de neiging om tussen de 40 en 50 kilo te willen wegen, ongeacht hun lengte, schrijven verschillende gebruikers van Quora.

The Korea Herald rept van de 50kg myth onder jonge mensen, die geloven dat een vrouw van boven de 50 kilo mollig is. Bijna de helft van de vrouwen onder de twintig jaar met ondergewicht of een normaal gewicht, probeert af te vallen, schreef The Korea Times op basis van cijfers van het Koreaanse RIVM.

Buitenlanders vertelden de krant dat ze worstelen met het Koreaanse schoonheidsideaal, dat tegen het absurde zou grenzen.

Een slank figuur, een vlekkeloze, bleke huid, een duidelijke kaaklijn en grote ogen met dubbele oogleden, zijn voorbeelden van de normen voor vrouwen. Bij mannen wordt een androgyn uiterlijk en een gedefinieerd lichaam als aantrekkelijk gezien.

Body positivity-beweging komt voorzichtig op gang

Ieder land heeft wel een schoonheidsideaal en vaak geldt slank als de norm. Mensen met overgewicht krijgen daardoor vaak te maken met discriminatie en spot, in Nederland zelfs in de zorg waar een deel terechtkomt voor behandeling.

Artsen en andere zorgverleners in Nederland merken diabetespatiënten nogal eens aan als DDD, dikke, domme, diabeet, schreven obesitasartsen Mariëtte Boon en Liesbeth van Rossum in hun boek Vet Belangrijk. Gewichtsdiscriminatie is de enige vorm van discriminatie die geaccepteerd wordt, zeggen zij.

In veel westerse landen is inmiddels wel de body positivity-beweging op gang gekomen, die pleit voor (zelf)acceptatie van verschillende lichamen. The Korea Times schreef dat deze beweging en de waardering voor diversiteit simpelweg niet bestaat in het land. Maar volgens The Korea Herald komt de body positivity-beweging nu ook voorzichtig op gang in Zuid-Korea.

In landen waaronder Nederland en de Verenigde Staten, is er ook discussie over welke woorden je bij overgewicht zou moeten gebruiken. Het wordt bijvoorbeeld aangeraden om neutraal te blijven met woorden als 'gewicht' en 'BMI'. Inmiddels steken mensen er zelfs de draak mee, door het eufemisme horizontally challenged te gebruiken.

'Hier werd me verteld dat ik dik ben'

De Australische Camilla merkte hier niets van Zuid-Korea. "Ik zie mezelf als iemand met een gezond gewicht, maar hier werd me verteld dat ik dik ben en dat ik er veel beter zou uitzien als ik zou afvallen - alleen maar omdat ik niet lijk op een K-popster die minder dan 50 kilo weegt", vertelde ze aan The Korea Times.

Ook de Amerikaanse Nordeus, de twintiger die niet tussen de balken voor dertigers paste, kreeg een opmerking over haar gewicht naar haar hoofd geslingerd. Nadat ze een paar maanden was weggeweest, zei haar huisbaas dat ze dik was geworden en dat ze was aangekomen.

"Ik was slechts een paar kilo aangekomen en was tevreden met mijn lichaam. Maar nadat hij dat gezegd, voelde ik me vreselijk over mezelf", zei ze tegen The Korea Herald.

In die context is het laatste wat je nodig hebt een vraag als: Hoe gaat het met je buik? Als je dan vervolgens niet tussen twee balken past, dan voelt het goed bedoelde duwtje in de goede richting, misschien eerder als een harde stoot richting minderwaardigheidscomplex.

LEES OOK: 5 (onverwachte) manieren die je kunnen helpen met afvallen en waar je sneller aan went